Na mocy art. 4 pkt 1 ustawy z 24 lipca 2020 r. o zmianie ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r. poz. 1423), pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie pracy zdalnej nie tylko w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, lecz również w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu.
Data wejścia w życie przywołanej regulacji to 5 września 2020 r.
Co ważne, MRPiPS zapowiedziało nowelizację Kodeksu pracy, wskutek której świadczenie pracy zdalnej ma być możliwe również po upływie okresu obowiązywania rozwiązań zapisanych w tzw. specustawie. Aktualnie rozwiązania prawne w tym zakresie są konsultowane, tak aby zostały one zaakceptowane zarówno przez stronę społeczną – związki zawodowe oraz organizacje pracodawców.
Powyższe znajduje potwierdzenie w odpowiedzi MRPiPS z 19 sierpnia 2020 r. na interpelację nr 9326 w sprawie pracy zdalnej, z której wynika, że:
- pandemia koronawirusa wpłynęła niemal na wszystkie sfery życia, dotyczy to także pracy zdalnej, z której korzysta duża liczba pracodawców i pracowników. Wprowadzona w art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374, z późn. zm.) możliwość pracy zdalnej została wykorzystana na szeroką skalę;
- ustawa z dnia 24 lipca 2020 r. o zmianie ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług oraz niektórych innych ustaw wprowadza zmiany m.in. w art. 3 ust. 1 ww. ustawy z dnia 2 marca 2020 r., dotyczące możliwości wykonywania pracy zdalnej. Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna) – w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu;
- w rezultacie, z dniem 5 września br. korzystanie z rozwiązania dotyczącego możliwości wykonywania pracy zdalnej zostanie wydłużone na cały okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu. Rozwiązanie to wychodzi naprzeciw oczekiwaniom zarówno pracowników, jak i pracodawców, zwłaszcza w związku z niepewną sytuacją związaną ze stanem epidemii;
- uznając potrzebę wprowadzenia zmian do przepisów Kodeksu pracy dotyczących wykonywania pracy zdalnej, w dniu 10 sierpnia br. sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Stanisław Szwed wystąpił do Przewodniczącego Zespołu Problemowego ds. prawa pracy Rady Dialogu Społecznego z prośbą o objęcie przedmiotowego zagadnienia porządkiem obrad Zespołu. Wystąpienie to było spowodowane wolą podjęcia prac nad uregulowaniem zasad pracy zdalnej w przepisach Kodeksu pracy w taki sposób, aby zabezpieczyć interesy obu stron stosunku pracy, mając także na względzie, że praca ta byłaby wykonywana nie w nadzwyczajnych warunkach (w celu przeciwdziałania COVID-19 i przez określony czas), ale byłaby ona stosowana na stałe, w typowych warunkach;
- możliwość wykonywania pracy zdalnej na podstawie art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, charakteryzująca się dużą elastycznością, została wprowadzona doraźnie i w określonym celu, tj. w celu przeciwdziałania COVID-19. Z tych względów nie byłoby zasadne przeniesienie jej bez żadnych modyfikacji do przepisów Kodeksu pracy. Dlatego podjęcie prac legislacyjnych mających na celu wprowadzenie do Kodeksu pracy na stałe rozwiązań prawnych dotyczących świadczenia pracy w formie pracy zdalnej wymaga szerokiej dyskusji zainteresowanych stron, a sposób, w jaki zostaną ukształtowane te rozwiązania, będzie uzależniony od wyniku pracy na forum Rady Dialogu Społecznego;
- Ministrowi Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zależy na tym, aby zaproponowane rozwiązania zostały zaakceptowane zarówno przez stronę społeczną – związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców – w drodze konsensusu stron. W trakcie tych prac nie można także pominąć funkcjonujących obecnie w Kodeksie pracy regulacji dotyczących wykonywania pracy w formie telepracy, mając jednakże na względzie, że praca zdalna wydaje się być szerszym pojęciem niż telepraca. Z tego powodu nie jest jeszcze obecnie możliwe określenie dokładnego terminu zakończenia prac nad tymi regulacjami.
